همایش «آغاز هزاره دوم شاهنامه»

همایش «آغاز هزاره دوم شاهنامه»

همایش «آغاز هزاره دوم شاهنامه»

26 و 27 اردیبهشت ماه 1390

 

همايش آغاز هزاره دوم شاهنامه همزمان با سالروز بزرگذاشت حکيم ابوالقاسم فردوسي در روزهای 26 و 27 اردیبهشت ماه 1390 در تالار کانونهای فرهنگی دانشگاه فردوسی مشهد آغاز شد.

اين همايش با شركت استادان زبان و ادبيات فارسي و سایر متخصّصان دانشگاهی و صاحبنظران ايران و بيش از 10 كشور جهان به مدت دو روز در مشهد برگزار شد.

از 188 چکیده مقاله ارسال شده به دبیرخانه این همایش، تعداد 154 مقاله در کتاب خلاصه مقالات همایش آغاز هزارة دوم شاهنامه به چاپ رسیده است و همچنین از 122 اصل مقاله رسیده نیز 22 مقاله به صورت گزیده مقالات در قالب کتابی باعنوان شاهنامه پژوهی 3 در 432 صفحه به چاپ رسیده است.

پس از اعلام برنامه، مدير کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی خراسان رضوي با اشاره به اينکه به پيشنهاد شوراي فرهنگ عمومي و تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي روز 25 ارديبهشت به بزرگداشت حکيم توس و 28 همین ماه به بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری اختصاص يافته، از نواختن زنگ فردوسي و خيام در مدارس به اين مناسبت خبر داد و افزود: در اين مراسم که با همکاري سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوي اجرا مي شود پيامي با مضمون تصويري از زندگي با اين دو براي آشنايي جوانان و نوجوانان در مدارس به طور هم زمان قرائت خواهد شد.

سپس دکترمحمد جعفر ياحقي، دبیر علمی همایش و مدیر عامل فرهنگسرای فردوسی با تبريک آغاز دومين هزاره حيات شاهنامه، بیان کردند که امسال اين همايش برکات بسياري به همراه داشت از جمله اينکه طیّ روزهای 24 و 25 ارديبهشت ماه، شاهنامه پژوهاني از 9 کشور جهان در فرهنگستان زبان و ادب فارسي گرد هم آمدند و طیّ یک همایش باشکوه درباره شاهنامه و فردوسی به بحث و تبادل نظر پرداختند. به مناسبت این همایش که دبیری علمی آن هم برعهده آقای دکتر یاحقی بود، چند جلد کتاب هم منتشر شده است.

وی اضافه کرد: شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین و پرحجم ترین و همچنین کهن ترین کتاب های فارسی است که باید صفت پرنسخه ترین را هم بر این ترین ها افزود و با بیان اینکه بیش از یک هزار دست نویس قدیم و جدید از شاهنامه باقی مانده است، یادآور شد: برخی از کهن ترین این دست نویس ها متعلق به فلورانس، لندن و سن ژوزف به صورت نسخه برگردان بوده که در اختیار عموم نیز قرار گرفته شده است و برخی از نسخه های شاهنامه مانند نسخه بایسنقری و شاه طهماسبی صفت عالی نفیس ترین و گران بهاترین را نیز با خود دارد.

وی خاطر نشان کرد: همایش بزرگداشت آغاز هزاره دوم شاهنامه با ارائه برخی از یافته های محققان و شاهنامه پژوهان می خواهد بر اهمیت این رویداد بزرگ فرهنگی تاکید کند.

وی با اشاره به دریافت 188 چکیده مقاله به دبیرخانه این همایش در زمان اعلام شده، گفت: از این میزان 154 خلاصه مقاله در کتاب خلاصه مقالات همایش آغاز هزاره ی دوم شاهنامه به چاپ رسیده است و همچنین از 122 اصل مقاله رسیده نیز 22 مقاله به صورت گزیده مقالات همایش در کتاب شاهنامه پژوهی 3، به چاپ رسیده است.

وی اضافه کرد که علاوه بر میهمانان دعوت شده به این همایش از سه کشور تاجیکستان، افغانستان و ترکیه ما در جلسه ی اختتامیه ی میزبان عدهای از اعضای پیوسته ی فرهنگستان و همچنین میهمانان خارجی همایش هزاره ی شاهنامه از کشورهای امریکا، آلمان، هلند، لهستان و استرالیا نیز خواهیم بود. 

سپس استاندار خراسان رضوي، با اشاره به اينکه بخش قابل توجهي از ماندگاري فرهنگ اسلامي مديون شاهنامه فردوسي است اظهار داشت: مسؤوليت ما در قبال فردوسي اين است که اجازه ندهيم رنج او به باد رود و یکی از راههای آن این است که زبان فارسي را پاس بداريم. ایشان بر گسترش فرهنگ شاهنامه در میان جوانان بویژه در مدارس تأکید و در پایان از همة دست اندر کاران برگزاری این همایش قدردانی کرد.

در ادامه رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي کشور به سخنراني پرداخت. وي با بيان اينکه ما با فردوسي در تعامل فرهنگي و ادبي هستيم گفت: تمام عناصر مليت ايراني و همچنين خرد، عدالت ورزي و دينداري را در تعاليم فردوسي مي توان ديد. در واقع اهمیّت شاهنامه به داشتن ارزشهاي اخلاقي و فرهنگي آن و نقش و نفوذي است که در فرهنگ عاميانه ما داشته است.

دکتر ادبي ادامه داد: آرمانخواهي فردوسي به نسلي که در حال تجربه ی نوعي چالش دروني درکشاکش فرهنگ جهاني است کمک مي کند که هويت خود را بازيابد. وي دادگري و قناعت را دو جنبه مهم خرد نزد فردوسي دانست و گفت: اين دو پشتوانه، آخرت انديشي فردوسي را فراهم کرده و بدون آخرت انديشي درک عقلانيت فلسفي ممکن نيست.

وي خاطر نشان کرد: بازيابي آنچه فردوسي گفته فقط از طریق زبان ممکن نيست بلکه به بازپروري انديشه ها در زمان ما نيز بستگي دارد.

در ادامه مراسم جلسة افتتاحی از کتاب دو جلدی فرهنگ شاهنامه اثر دکتر علي رواقي و گزيده شاهنامه از دکتر محمد تقوي رونمايي شد. دکتر رواقي درباره فرهنگ شاهنامه گفت: اين نخستين فرهنگي است که بيشترين لغات شاهنامه را دربردارد و در حد امکان معناگذاري شده و برخي از واژه هاي ناشناخته شاهنامه در مقدمه آن توضيح داده شده است. در پایان دکتر تقوی هم با اشاره به تهیه ی این گزیده براساس چاپ خالقی مطلق امتیازات آن را نسبت به گزیده های پیشین برشمرد.

بعد از مراسم افتتاحی در 5 نشست علمی طیّ دو روز متوالی 27 سخنرانی ارائه شد.

 در جلسة پاياني اين همايش که تعدادي از اعضاي فرهنگستان زبان و ادب فارسي و مهمانان خارجي همايش هزاره شاهنامه در تهران نیز حضور داشتند، ميزگردي با شرکت پروفسور مارزلف از آلمان، خانم پروفسور آنا کراسنوولسکا از لهستان، خانم پروفسور وندنبرگ از هلند، دکتر علي اشرف صادقي از اعضاي فرهنگستان، دکتر نورالدين زرين کلک (طرّاح و هنرمند)، دکتر رستگار فسايي از امريکا، دکتر جليل دوستخواه از استراليا و دکتر محمدجعفر ياحقي دبير اين همايش برگزار شد. پروفسور مارزلف در سخناني کوتاه شاهنامه را اثري دانست که در فرهنگ مردم ايران تأثير زيادي داشته است. خانم کراسنوولسکا از لهستان نيز به فعاليت هايي اشاره کرد که توسط گروهي از ايران شناسان و علاقه مندان به شاهنامه در اين کشور انجام مي شود و ترجمة شاهنامه که خود ایشان از مدتها پیش به تکمیل آن مشغول هستند. دکتر علي اشرف صادقي عضو برجستة فرهنگستان زبان و ادب فارسي هم در سخناني با اشاره به فعاليت هاي اين فرهنگستان گفت: فعاليت هاي اين مرکز به چند بخش تقسيم مي شود که آن چه بيش از همه به چشم مي آيد، بحث واژه گزيني است که تاکنون ۸ دفتر از واژه های انتخابی فرهنگستان چاپ و بيش از ۵۰۰۰ معادل در شاخه هاي مختلف علوم انتخاب شده است. علاوه بر اين فرهنگ تاريخي جامع زبان فارسي از ابتداي نگارش زبان فارسي دري تاکنون در حال تدوين است. تدوين دانشنامه زبان و ادب فارسي نيز که به نياز امروز جامعه ی ادبی ما پاسخ می دهد در دستور کار است که سه جلد آن در قطع رحلي چاپ شده و جلد چهارم در حال تدوين است. در مراسم پاياني اين همايش علاوه بر این دو تن از استادان برجسته ی ادبیات فارسی کشور ترکیه، آقایان پروفسور دکتر حسن چیفت چی و دکتر ویس دیگیر منچای و استادان و اعضای برجسته ی فرهنگستان، آقایان: استاد احمد سميعي گيلاني، دکتر حسین معصومي همداني، دکتر حسن انوری، و همچنین آقایان دکتر ناصرالدين پروين، دکتر خدايي شريف و دکتر چنگيز مولايي نیز حضور داشتند.

این میزگرد که یک ساعت و نیم به طول انجامید با استقبال بی نظیر حاضران روبرو گردید و سؤالات بسیاری را در ذهن شرکت کنندگان برانگیخت که پس از پایان جلسه شرکت کنندگان میزگرد در حلقه های پرسش کنندگان به برخی از آنها پاسخ دادند.

در پایان پس از صرف ناهار میهمانان همایش جهت شرکت در مراسم بزرگداشت حکیم عمرخیام نیشابوری راهی نیشابور شدند.

 

نظر شما