نقشۀ جغرافیای تازه باید ساختن...
جلسۀ رونمایی از مجموعه شعر خراسان‌ها سرودۀ نجیب باور به همت انجمن پایندان، موسسۀ خردسرای فردوسی، انجمن سیاوش و قطب علمی فردوسی و شاهنامه نهم خرداد سال هزاروچهارصدویک در کتابخانۀ قطب علمی فردوسی و شاهنامه برگزار گردید و طی آن منتقدان و کارشناسان به بیان دیدگاه‌های خود دربارۀ این مجموعه شعر پرداختند. دکتر محمدجعفر یاحقی به‌عنوان نخستین سخنران این کتاب را کتابی مهم برای ادبیات فارسی دانست و جوهر اصلی و پراهمیت این کتاب را درد مشترک حوزۀ تمدنی و فرهنگی قلمداد کرد. از دید وی مجموعۀ پیش‌رو رسمیت نداشتن مرزها را فریاد زده و لزوم بازگشت به کل فرهنگی را یادآوری کرده است. این عضو هیئت علمی به‌دلیل تسلط ادبی شاعر به وی تبریک گفت و استعاره‌ها، تمثیل‌ها و داستان‌های مشترک را یکی از نقاط قوت اشعار دانست که شاعر با توسل به آنها قلمرو فرهنگی و شعری خویش را وسیع‌تر کرده است. از دید دکتر یاحقی شاعر -علی‌رغم سن کمی که دارد- از مسائل فرهنگی و استعاره‌هایی که ما را به یکدیگر متصل می‌کند بسیار آگاه است و از سمبل‌هایی در شعر خویش استفاده می‌کند که خواننده را به سوی اشتراک فرهنگی رهنمون می‌سازد؛ مانند نام‌بردن از فرهنگ‌شهرهایی چون بامیان، خراسان و ... . وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که خراسان صرفاً محدود به خراسان امروزی نمی‌شود حتی شیراز و خوزستان نیز به‌نوعی خراسان است چرا که فرهنگ و زبان فارسی از خراسان سرچشمه گرفته است. پس منظور از خراسان مرزی جغرافیایی و خاص نیست، بلکه می‌توان خراسان را فراتر از چتری فرهنگی در نظر آورد.
وی در ادامه به اهمیت سبک شخصی در آثار شاعران پرداخت و سبک شخصی را بر همه چیز مقدم دانست. از نظر این استاد دانشگاه نجیب باور در این امر موفق بوده و توانسته است به صدای خاص خود در شعر برسد. وی همچنین علت ماندگاری اشعار شاعرانی مانند خیام را در اهمیت ندادن به مسائل جزئی و طرح مسائل مشترک و اساسی بیان کرد و کلیت شعر نجیب باور را دارای پیام و دردی عظیم و مشترک دانست. دکتر یاحقی پس از سخنان خود حمایت خویش از این مجموعه را با خریداری کتاب و دریافت امضای شاعر نشان داد.
استاد محمدکاظم کاظمی دیگر سخنران این نشست بود و موضوع کتاب را موضوعی استراتژیک دانست. وی از شاعرانی یاد کرد که در عرصۀ ادبی زبان‌آورند اما از محتوای قابل قبولی به مخاطب ارائه نمی‌دهند و آن آسیبی قلمداد کرد که در عرصۀ شاعری گاه با آن برخورد می‌کنیم. وی مطرح‌کردن موضوع اشتراک زبانی و یکی بودن زبان [میان ایران و افغانستان] را موضوعی مهم دانست که پیش از این کسی جرأت طرح آن را نداشت چرا که با طرح این مسئله متهم به وابستگی به ایران می‌گردید. نجیب باور و روح‌الامین امینی سردمدارانی هستند که این اشتراک را فریاد زدند و دیگران پس از آنها جرأت فریادزدن یافتند.
از دید این شاعر برجسته اشعار نجیب باور خالی از نگرش عاشقانه نیست اما در اشعار او شعر از شکل فردی خود بیرون می‌آید و با مسائل اجتماعی پیوند می‌خورد. وی همچنین این شاعر افغانستانی را در کاربرد آرایه‌ها موفق دانست و استفادۀ مناسب از تلمیح را نقطۀ قوت اشعار او به شمار آورد. او در توضیح بدین مسئله اشاره کرد که برخی از آرایه‌های ادبی صرفاً زیبایی می‌آفرینند اما تلمیح علاوه‌بر زیبایی‌آفرینی پشتوانۀ فرهنگی شعر را نیز مستحکم می‌کند.
در ادامه دکتر علیرضا قیامتی فریاد درد و بیان راه چاره را از ویژگی‌های منحصر به فرد این کتاب به شمار آورد و مجموعۀ پیش‌رو را اثری دانست که توجه خود را معطوف به ریشه‌های پیوندی و تمدنی کرده است. دکتر کابلی نیز بیان مفاهیم ارزشمند این مجموعه شعر برای کودکان و نوجوان را ضروری دانست. واپسین سخنران این نشست دکتر راهجردی اهمیت زبان پارسی و لزوم اندیشیدن در این باب را یادآوری کرد. این نشست با شعرخوانی و جشن امضای کتاب توسط نجیب باور این شاعر نامدار افغانستانی پایان یافت.
گزارش: الناز صحرائیان
نظر شما